Arsen




























































33

Germanium ← Arsen → Selen

P
↑
As
↓
Sb

Arsen i periodesystemet
Heile tabellen


Generelle eigenskapar

Namn, kjemisk symbol,
atomnummer

Arsen, As, 33

Kjemisk serie

Halvmetall

Gruppe, periode, blokk

15, 4, p

Tettleik, hardleik
5727 kg/m3, 3,5 (ikkje SI)

Utsjånad
Metallgrått
Arsen

Atomeigenskapar

Atommasse
74,92160 u (ikkje SI)

Atomradius (berekna)
115 (114) pm

Kovalent radius
119 pm

Ioneradius
58 pm (ladning: +3)

van der Waals radius
185 pm

Elektronkonfigurasjon
[Ar]3d104s24p3displaystyle 3d^104s^24p^3

Elektron per energinivå
2, 8, 18, 5

Oksidasjonstrinn (oksid)

−3, +3, +5 (svak syre)

Krystallstruktur
Rombisk

Fysiske eigenskapar

Tilstandsform

Fast stoff

Smeltepunkt
1090 K (817°C)

Kokepunkt

subl. 887 K (614°C)

Molart volum
13,08 cm3/mol

Fordampingsvarme
34,76 kJ/mol

Smeltevarme
24,44 kJ/mol

Damptrykk
100 000 Pa ved 874 K

Ljodfart

(?) m/s ved °C

Diverse eigenskapar

Elektronegativitet
2,18 (Paulings skala)

Spesifikk varmekapasitet
24,64 J/(kg·K)

Elektrisk konduktivitet
3,45 MS/m

Termisk konduktivitet
50,2 W/(m·K)

Ioniseringspotensial
   947 kJ/mol
 1 798 kJ/mol
 2 735 kJ/mol
 4 837 kJ/mol
 6 043 kJ/mol
12 310 kJ/mol

Mest stabile isotopar























Iso-
top

Naturleg
førekomst

Halverings-
tid (ikkje SI)

NM

NE MeV
(ikkje SI)

NP

73As
(kunstig) 		80,3 døgn
ε
(?)
73Ge

74As
(kunstig) 		17,78 døgn ε
β+
β−
(?)
0,941
1,35; 0,717
74Ge
74Ge
74Se

75As
100%
(stabilt)

SI-einingar og STP er brukt unntatt der det er avmerkt

Arsen er eit grunnstoff med kjemisk symbol As og atomnummer 33. Det er eit halvmetall i gruppe 15 i periodesystemet.


Arsen, og særleg visse arsensambindingar, er giftig. Nokre stader i verda er grunnvatn forureina av arsen. I svært store mengder kan inntak av arsen vera dødeleg.



Viktige sambindingar |



  • Arsen(III)oksid eller arsenikk (As4O6)


  • Arsin (AsH3)


Sjå også |



  • Arsenikk og gamle kniplingar (skodespel)

  • Periodesystemet

  • Grunnstoffliste

  • Isotoptabell


Bakgrunnsstoff |


  • Om arsen

  • Miljøstatus i Norge om arsen


  • Bellona om arsen

    Spire Denne kjemiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.




Autoritetsdata

  • WorldCat

  • Store Norske leksikon

  • GND

  • LCCN

  • BNF

  • BNF (data)

  • NDL


-

Popular posts from this blog

Nidaros erkebispedøme

Image
For det lutherske bispedømet, sjå Nidaros bispedøme. Nidaros erkebispedøme var eit katolsk erkebispedøme med sete i Nidaros. Det vart oppretta av kong Olav Kyrre mellom 1070 og 1080 som bispedøme. Bispedømet vart opphøgd til erkebispedøme i 1153. Erkebispedømet vart innstifta av pave Anastasius IV i 1154, og var i funksjon fram til reformasjonen i 1537. Erkebiskopen sitt hovudsete var Erkebispegarden, rett ved domkyrkja Nidarosdomen. Frå 1152 til 1154 var Nicholas Breakspear i Skandinavia som paveleg utsending, og organiserte opprettinga av erkesetet. Innhaldsliste 1 Utbreiing og jurisdiksjon 2 Overhyrdar 2.1 Lydbiskopar 3 Biskopar 3.1 Biskopar 3.2 Erkebiskopar Utbreiing og jurisdiksjon | Kart over den nordiske kyrkjeprovinsen (1153-1387) Erkebispedømet omfatta i tillegg til Noreg øyane i vest i Noregsveldet. Nidaros var eit metropolitanerkebispedøme med fylgjande underliggjande bispedøme suffraganar: Bj...
Read more

Birsay

Image
Tettstaden Birsay på Orknøyane. Ruinane av jarleplasset om lag midt i biletet. (Fotografi frå 2012) Utsikt mot Birsay og Brough of Brisay (fotografi frå 2009) Birsay er ein tettstad i eit sokn (parish) med same namn, nordvest på øya Mainland [Note 1] på Orknøyane, om lag 31 km frå Kirkwall. Staden er omtala fleire stader i Orknøyingasoga [1] , der han er kalla «Byrgesherad» (norrønt: Birgisherað ). Namnet skriv seg truleg frå elvenamnet Birgisá [2] . Innhaldsliste 1 Den gamle hovudstaden 2 Bispesetet 3 Jarlepalasset 4 Kjelder og utfyllande opplysningar 4.1 Notar 4.2 Fotnotar 4.3 Bakgrunnsstoff Den gamle hovudstaden | Hovudartikkelen for dette emnet er Torfinn Sigurdsson . Soknet er i dag i hovudsak ei jordbrukskommune men er mest kjend for dei mange kulturminna i området. Tettstaden Birsay blir gjerne omtala som «den gamle hovudstaden på Orknøyane» [3] , og ein viser d...
Read more

Was Woodrow Wilson really a Liberal?Was World War I a war of liberals against authoritarians?Founding Fathers...

Image
Do VLANs within a subnet need to have their own subnet for router on a stick? What are the differences between the usage of 'it' and 'they'? Dragon forelimb placement How do we improve the relationship with a client software team that performs poorly and is becoming less collaborative? What typically incentivizes a professor to change jobs to a lower ranking university? How to write a macro that is braces sensitive? Modeling an IPv4 Address Writing rule stating superpower from different root cause is bad writing Can I ask the recruiters in my resume to put the reason why I am rejected? Approximately how much travel t...
Read more