Nidaros erkebispedøme
- For det lutherske bispedømet, sjå Nidaros bispedøme.
Nidaros erkebispedøme var eit katolsk erkebispedøme med sete i Nidaros. Det vart oppretta av kong Olav Kyrre mellom 1070 og 1080 som bispedøme. Bispedømet vart opphøgd til erkebispedøme i 1153. Erkebispedømet vart innstifta av pave Anastasius IV i 1154, og var i funksjon fram til reformasjonen i 1537. Erkebiskopen sitt hovudsete var Erkebispegarden, rett ved domkyrkja Nidarosdomen. Frå 1152 til 1154 var Nicholas Breakspear i Skandinavia som paveleg utsending, og organiserte opprettinga av erkesetet.
Innhaldsliste
1 Utbreiing og jurisdiksjon
2 Overhyrdar
2.1 Lydbiskopar
3 Biskopar
3.1 Biskopar
3.2 Erkebiskopar
Utbreiing og jurisdiksjon |
Kart over den nordiske kyrkjeprovinsen (1153-1387)
Erkebispedømet omfatta i tillegg til Noreg øyane i vest i Noregsveldet.
Nidaros var eit metropolitanerkebispedøme med fylgjande underliggjande bispedøme suffraganar:
- Bjørgvin bispedøme
- Oslo bispedøme
- Hamar bispedøme
- Stavanger bispedøme
Kirkjubø katolske bispedøme på Færøyane
Kirkjuvåg katolske bispedøme på Orknøyane
Peel katolske bispedøme på Man
Skålholt katolske bispedøme på Sør-Island
Holar katolske bispedøme på Nord-Island
Gardar katolske bispedøme på Grønland
Overhyrdar |
Lydbiskopar |
Lydbiskopane var knytt til kongen, og ikkje til eit bispedøme, men vart rekna som forløparar for dei eigentlege biskopane av Nidaros.
Biskopar |
År | Biskop | Anna |
| ? | Grimkjell | Olav den heilage sin hirdbiskop |
| ? | Sigurd munk |
Biskopar |
År | Biskop | Anna |
| ? | Adalbrikt | Innsett av Olav Kyrre |
| ? | Simon | Levde i 1139 |
| ? | Ivar Kalfsson | |
| ?–1151 | Reidar | Truleg utnemnd til erkebiskop i Roma, døydde på heimvegen |
Erkebiskopar |
År | Biskop | Anna |
1153–1157 | Jon Birgisson | |
1158/59–1188 | Eystein Erlendsson | Rekna som helgen etter at han døydde |
1188–1205 | Eirik Ivarsson | |
1206–1214 | Tore I | |
1215–1224 | Guttorm | |
1225–1226 | Peter av Husastad | |
1227–1230 | Tore II «den trøndske» | |
1231–1252 | Sigurd Eindridesson | |
1253–1254 | Sørle | |
1255–1263 | Einar | |
1265–1267 | Håkon | |
1267–1282 | Jon Raude | |
1287–1309 | Jørund | Noregs siste jarl |
1309–1331 | Eiliv | |
1333–1346 | Pål | |
1346–1349 | Arne | |
1350–1370 | Olav | |
1371–1381 | Trond | |
1382–1386 | Nicolaus Rusare | |
1387–1402 | Vinald | |
1402–1428 | Eskill | |
1428–1450 | Aslak Bolt | |
1452–1458 | Henrik Kalteisen | |
1458–1474 | Olav Trondsson | |
1475–1510 | Gaute | |
1510–1522 | Erik Valkendorf | |
1523–1537 | Olav Engelbrektsson |
|
