Man (engelsk: Isle of Man) er ei av dei britiske øyane og ligg i Irskehavet. Øya er sjølvstyrande, men høyrer òg direkte inn som ein eigedom under den britiske krona. Såleis er ikkje Man med i det sameinte kongeriket Storbritannia og Nord-Irland.
Innhaldsliste
1Historie
2Kultur
3Politikk
4Anna
5Bakgrunnsstoff
Historie |
Man er eit tidlegare norsk skattland. Frå om lag år 700 til år 900 var Man eit vikingkongedøme. Man var lagt under kongen av Noreg fram til 1266, då Skottland tok over øya. Ho kom under den britiske krona i 1765.
Kultur |
Innbyggjarane øya er prega av dei keltiske og norrøne røtene sine, i tillegg til langvarig engelsk påverknad, noko ein mellom anna kan sjå på musikken der.
På Man har ein i tillegg til engelsk snakka språket mansk, som er eit gælisk språk. Den siste talaren av mansk døydde i 1974, men ein prøver no å vekkja språket til live att.
Politikk |
Man er eit demokratisk monarki med dronning Elisabeth II av Storbritannia som statssjef eller «Lord of Mann». Dronninga er representert på øya av ein viseguvernør. Det lokale styringsorganet er parlamentet Tynwald, som har to kammer. Tynwald vedtek lover og fører tilsyn med indre saker, skattepolitikk og sosialpolitikk. Eksterne tilhøve, som forsvar og representasjon i utlandet, vert styrt av britiske styresmakter. Man svarar ei årleg godtgjersle for desse tenestene.
Anna |
Manxkatten er ein kjend halelaus katterase som stammar frå Man
Bakgrunnsstoff |
Isle of Man
Tynwald (Parlamentet)
v•d•e
Britiske oversjøiske territorium og kroneige
Oversjøiske territorium
Anguilla · Bermuda · Britisk Antarktis · Det britiske territoriet i Indiahavet · Dei britiske Jomfruøyane · Caymanøyane · Falklandsøyane · Gibraltar · Montserrat · Pitcairnøyane · St. Helena, Ascension og Tristan da Cunha1 · Sør-Georgia og Sør-Sandwichøyane · Turks- og Caicosøyane
For det lutherske bispedømet, sjå Nidaros bispedøme. Nidaros erkebispedøme var eit katolsk erkebispedøme med sete i Nidaros. Det vart oppretta av kong Olav Kyrre mellom 1070 og 1080 som bispedøme. Bispedømet vart opphøgd til erkebispedøme i 1153. Erkebispedømet vart innstifta av pave Anastasius IV i 1154, og var i funksjon fram til reformasjonen i 1537. Erkebiskopen sitt hovudsete var Erkebispegarden, rett ved domkyrkja Nidarosdomen. Frå 1152 til 1154 var Nicholas Breakspear i Skandinavia som paveleg utsending, og organiserte opprettinga av erkesetet. Innhaldsliste 1 Utbreiing og jurisdiksjon 2 Overhyrdar 2.1 Lydbiskopar 3 Biskopar 3.1 Biskopar 3.2 Erkebiskopar Utbreiing og jurisdiksjon | Kart over den nordiske kyrkjeprovinsen (1153-1387) Erkebispedømet omfatta i tillegg til Noreg øyane i vest i Noregsveldet. Nidaros var eit metropolitanerkebispedøme med fylgjande underliggjande bispedøme suffraganar: Bj...
Do VLANs within a subnet need to have their own subnet for router on a stick?
What are the differences between the usage of 'it' and 'they'?
Dragon forelimb placement
How do we improve the relationship with a client software team that performs poorly and is becoming less collaborative?
What typically incentivizes a professor to change jobs to a lower ranking university?
How to write a macro that is braces sensitive?
Modeling an IPv4 Address
Writing rule stating superpower from different root cause is bad writing
Can I ask the recruiters in my resume to put the reason why I am rejected?
Approximately how much travel t...
Tettstaden Birsay på Orknøyane. Ruinane av jarleplasset om lag midt i biletet. (Fotografi frå 2012) Utsikt mot Birsay og Brough of Brisay (fotografi frå 2009) Birsay er ein tettstad i eit sokn (parish) med same namn, nordvest på øya Mainland [Note 1] på Orknøyane, om lag 31 km frå Kirkwall. Staden er omtala fleire stader i Orknøyingasoga [1] , der han er kalla «Byrgesherad» (norrønt: Birgisherað ). Namnet skriv seg truleg frå elvenamnet Birgisá [2] . Innhaldsliste 1 Den gamle hovudstaden 2 Bispesetet 3 Jarlepalasset 4 Kjelder og utfyllande opplysningar 4.1 Notar 4.2 Fotnotar 4.3 Bakgrunnsstoff Den gamle hovudstaden | Hovudartikkelen for dette emnet er Torfinn Sigurdsson . Soknet er i dag i hovudsak ei jordbrukskommune men er mest kjend for dei mange kulturminna i området. Tettstaden Birsay blir gjerne omtala som «den gamle hovudstaden på Orknøyane» [3] , og ein viser d...
