Cello
| Cello | |
 Cello sett framanfrå og frå sida | |
| Strengeinstrument | |
|---|---|
| Andre namn | Violincello |
| Klassifisering | necked box lutes with a bow |
| Hornbostel-Sachs klassifisering | 321.322-71 |
| Utvikla | Rundt 1600 frå bassfiolinen |
| Døme | Dei fire strengene, C - G - d - a |
| Liknande instrument |
|
| Speleregister | |
 | |
Cello er eit strykeinstrument som er det djupaste i den moderne fiolinfamilien. Kontrabassen er det djupaste strykeinstrumentet, men blir ikkje rekna med i denne familien. I noteskrift blir cellostemmen vanlegvis notert i F-nøkkel, samt i C-nøkkel eller G-nøkkel i høgare register. Strengene er stemde i kvintar, nedanfrå og opp: C, G, d og a. Registeret til celloen spenner over heile fire og ein halv oktav, utan å rekna med flageolettar. Instrumentet har vanlegvis ein varm og fyldig klang, og det store toneregisteret gjer det godt egna både som solo- og ensembleinstrument.
Celloen finst i fleire ulike konstruksjonsmønster, som stammar frå dei viktigaste fiolinmakarane gjennom historia. For celloens del er Antonio Stradivarius, Nicolo Amati, Matteo Gofriller og Domenico Montagnana nokre av desse, og deira konstruksjonsmønster blir kopierte den dag i dag.
Cellisten Pieter Wispelwey i 2007.
Celloen blir halden mellom knea og blir støtta mot golvet med ei utfaldbar støtta.
Ein person som spelar cello blir kalla ein cellist. Historisk viktige cellistar er mellom andre, Pau Casals, Gregor Piatigorsky, Jaqueline du Pré, Mstislav Rostropovich og Pierre Fournier. Blant dei nålevande kan ein nemna Lynn Harrell, Yo-Yo Ma, Janos Starker, Frans Helmerson og Truls Mørk.
I den seinare tida har ein variant av celloen kalla elcello dukka opp på marknaden. Dette gir nye moglegheiter for å bruka celloen til andre stilartar enn klassisk musikk.
Ordet «cello» er ei forkorting for italiensk violoncello, som tyder 'liten kontrabass'. På norsk kan ordet uttalast «sello» eller «tsjello».[1]
Innhaldsliste
1 Lydeksempel
2 Galleri
3 Fotnotar
4 Kjelde
Lydeksempel |
Élégie av Fauré for piano og cello
Galleri |
Nærbilde av ein cello og boge.
Stol (òg kalla «hest» eller «spelhest») på celloFoto: «Turidoth»
Gummisordin på celloFoto: «Turidoth»
Moderne cellobogeFoto: Georg Feitscher
Fotnotar |
↑ «cello» i Nynorskordboka.
Kjelde |
- Denne artikkelen bygger på «Cello» frå Wikipedia på svensk, den 17. juni 2009.
Instrumenta i symfoniorkesteret | |
|---|---|
Strengeinstrument: | Fiolin • Bratsj • Cello • Kontrabass • Harpe |
Treblåseinstrument: | Fløyte • Pikkolofløyte • Klarinett • Bassklarinett • Obo • Engelsk horn • Fagott • Kontrafagott |
Messinginstrument: | Valthorn • Trompet • Trombone • Tuba |
Perkusjon: | Pauke • Trommer • Triangel • Cymbal |
|
