Per Borten
| Per Borten | |
 | |
| Fødd | 3. april 1913 Flå i Melhus |
|---|---|
| Død | 20. januar 2005 Trondheim |
| Nasjonalitet | Noreg |
| Parti | Senterpartiet |
| Yrke | politikar, bonde |
| Utdanna ved | Noregs miljø- og biovitskaplege universitet |
| Verv | Statsminister i Noreg 1965-1971 |
| Føregangar | Einar Gerhardsen |
| Etterfylgjar | Trygve Bratteli |
Per Borten (3. april 1913–20. januar 2005) var ein norsk politikar frå Senterpartiet. Han vart fødd i Flå i Sør-Trøndelag, og døydde i Trondheim. Han var statsminister i ei borgarleg samlingsregjering eller koalisjonsregjering frå 12. oktober 1965 til 17. mars 1971. Partia Senterpartiet, Venstre, Høgre og Kristeleg Folkeparti gjekk saman om å danna regjering.
Borten tok eksamen ved Norges Landbrukshøgskole i 1939, og var heradsagronom i Alvdal og Folldal, før han vart ordførar i heimbygda Flå frå 1945 til 1955. Han vart stortingsrepresentant i 1950, og formann i Bondepartiet (i dag Senterpartiet) i 1955.
Borten tok over som statsminister etter at Einar Gerhardsen si regjering frå Arbeidarpartiet gjekk av.
Borten gjekk av som statsminister då det vart kjent at han skulle ha gjeve ut informasjon som skulle vore løynd. Informasjonen var knytt til forhandlingene om Noreg sine vilkår i høve eit mogleg medlemsskap i EF, det seinare EU. Seinare kom det fram at ein statssekretær hadde gjeve ut informasjonen. Trygve Bratteli si regjering frå Arbeidarpartiet etterfylgde Per Borten si regjering.
Borten var kjend for ein likefram stil. Han lét seg mellom anna intervjua av avisa Dagbladet med berre underbukse på seg. Eit kjend sitat frå Borten er då han skulle skildra korleis det var å vera statsminister i samlingsregjeringa: «Det har vore som å bera staur».
Sjå òg |
- Bortenregjeringa
- Lengst sitjande norske statsministrar
Bakgrunnsstoff |
- Nokre opptak med Borten frå NRK sitt arkiv
- Portrettintervju med Per Borten
- Norgesdokumentasjon; intervju med Per Borten
- www.senterpartiet.no om Per Borten
- Litteratur
- Brunvand, Olav: Fra samspill til sammenbrudd, Oslo 1973.
- Finstad, Hans Chr.: Fra drakamp til samspill, Oslo 1970.
- Greipsland, Torbjørn (et al.): Per Borten - omdiskutert og avholdt, Oslo 1984.
- Hoemsnes, Ole N.: Skjebnedøgn, Oslo 1986.
- Madsen, Roar: Motstraums; Senterpartiets historie 1959-2000, ISBN 82-521-5435-2
- Nielsen, May-Brith Ohman: Bondekamp om markedsmakt; Senterpartiets historie 1920-1959, Oslo 2001 ISBN 82-521-5434-4
- Sørebø, Herbjørn: Slik sprakk koalisjonen. Stormen om statsminister Per Borten, Oslo 1971.
- Unneberg, Bjørn: Per Borten; bonde og statsmann, Oslo 1988.
- Vassbotn, Per: Lekkasje og forlis. Om regjeringen Bortens fall, Oslo 1971.
Norske statsministrar etter 1945 | |
|---|---|
Johan Nygaardsvold (1945) · Einar Gerhardsen (1945–51) · Oscar Torp (1951–55) · Einar Gerhardsen (1955–63) · John Lyng (1963) · Einar Gerhardsen (1963–65) · Per Borten (1965–71) · Trygve Bratteli (1971–72) · Lars Korvald (1972–73) · Trygve Bratteli (1973–76) · Odvar Nordli (1976–81) · Gro Harlem Brundtland (1981) · Kåre Willoch (1981–86) · Gro Harlem Brundtland (1986–89) · Jan P. Syse (1989–90) · Gro Harlem Brundtland (1990–96) · Thorbjørn Jagland (1996-97) · Kjell Magne Bondevik (1997–2000) · Jens Stoltenberg (2000–01) · Kjell Magne Bondevik (2001–05) · Jens Stoltenberg (2005–2013) · Erna Solberg (2013-) |
|
