Dtjytyk

British Antarctic Territory
 
 

Britisk Antarktis sitt flagg Britisk Antarktis sitt våpen
Status	britisk oversjøisk territorium
Dronning Kommissær Visekommissær Administrator	Elizabeth II Colin Roberts Jane Rumble Henry Burgess
Hovudstad	London (administrativt) Rothera forskingsstasjon (hovudbase)
Offisielt språk	Engelsk
Areal - % vatn	1,709,400 km²
Folketal - totalt - folketettleik	ca. 250 ([]) ca. /km²
Verdsdel	Antarktis
Internet-domene	.aq
Tidssone	UTC
Internasjonal telefonkode
Nasjonalsong	God Save The Queen

Britisk Antarktis (engelsk British Antarctic Territory, forkorta BAT) er ein sektor i Antarktis som Storbritannia hart gjort krav på som eit av sine 14 britiske oversjøiske territorium. Området dekkjer regionen sør for 60 °S til Sørpolen og mellom lengdegradene |20 °W og 80 °W. Området overlappar kravområda til Argentina (Argentinsk Antarktis) og Chile (Chilensk Antarktis). Territoriet vart danna 3. mars 1962, sjølv om det britiske kravet går attende til Letters Patent i 1908 og 1917. Området dekkjer no tre regionar som før 1962 vart adminsitrert av britane som eigne biland under Falklandsøyane: Graham Land, Sør-Orknøyane og Sør-Shetlandsøyane. Etter at Antarktistraktaten tredde i kraft i 1961, seier paragraf 1 at «Denne avtalen anerkjenner, motstrider eller oppretter ikkje territoriale krav. Det skal heller ikkje fremjast nye krav medan avtalen er i kraft» og dei fleste landa i verda har ikkje anerkjent kravområda i Antarktis.^[1].

Området er busett av besteninga på forskingsstasjonane operert og vedlikehalde av British Antarctic Survey og andre organisasjonar, og stasjonane til Argentina, Chile og andre land. Det er ingen faste innbyggjarar.

Historie |

Storbritannia har hatt eit kontinuerleg nærvær i Sør-Atlanteren sidan 1833 då dei la Falklandsøyane under britisk statsvelde. I 1908 utvida britane territorialkravet sitt med å legge til Sør-Georgia, Sør-Orknøyane, Sør-Shetlandsøyane, Sør-Sandwichøyane og Graham Land. Desse ligg alle i Sør-Atlanteren og på det antarktiske kontinentet sør for 50 ºS og mellom 20º og 80 ºV.^[2] All desse territoria vart administrert som Falkland Islands Dependencies frå Stanley av guvernæren av Falklandsøyane.

I 1943, under andre verdskrigen, utførte britane ein militær operasjon kalla Operasjon Tabarin, for å rekognosere i og få meteorologisk informasjon frå Sør-Atlanteren. Dette «hemmelege» militære prosjektet vart det sivile Falkland Islands Dependencies Survey og sidan British Antarctic Survey (BAS). BAS er ansvarleg for det meste av den vitskaplege forskinga til Storbritannia i Antarktis. I 1950-åra vart Antarktistraktaten forhandla fram for å demilitarisere regionen og definerte alle land- og isområde sør for 60 °S for fredlege føremål. Avtalen tredde i kraft i 1961.

Anerkjenning |

Antarktistraktaten anerkjenner eller motstrider ikkje nokre territorialkrav og lar dette vere opp til kvart enkelt medlemsland å avgjere.^[3] Dei fleste landa i verda har ikkje anerkjent nokre nasjoanle krav i Antarktis.^[4]Storbritannia, Frankrike, Noreg, New Zealand og Australia, som alle sjølv har territorialkrav på kontinentet, har alle anerkjent kvar sine kravområde.^[5][6] Argentina og Chile motstrider det britiske kravet og har sine eigne motkrav som overlappar både Storbritannia og kvar andre sine kravområde (sjå Argentinsk Antarktis og Chilensk Antarktis).

Geografi |

Signy forskingsstasjon og panorama på Sør-Orknøyane

Topografi |

Britisk Antarktis omfattar Den antarktiske halvøya, Sør-Shetlandsøyane, Sør-Orknøyane og talrike andre øyar, Ronne isbrem (Weddellhavet), delar av Coats Land og ein trekanta sektor i Antarktis som endar ved Sørpolen.

Over 99 % av landområdet er dekt av permanent isdekke, opp til 5 km tjukt.^[7] Det høgaste fjellet i området er Mount Jackson på Den antarktiske halvøya, 3184 moh.^[7]

Vegetasjon |

Det er særs få planter i Britisk Antartkis og det meste av dei er mosar og lav, men her finst to blomsterplanter: antarktisk hårgras and antarktisk perleurt.^[8]

Dyreliv |

Mange fugleartar, mellom anna sju pingvinartar hekkar Britisk Antarktisk. Her finst òg seks selartar.^[8]

Adminsitrasjon |

Britisk Antarktis vert administrert av Foreign and Commonwealth Office (FCO). Ein kommisjonær vert utpeikt som leiar av området.

Forskingsstasjonar |

Rothera forskingsstasjon

British Antarctic Survey har to permanent bemanna forskingsstasjonar i territoriet:^[9][10]

• Halley


• Rothera

Signy var i drift frå 1947 til 1996 og vert no berre bemanna om sommaren.^[11] I tillegg finst det to sommarbemanna stasjonar ved Fossil Bluff og Sky Blu.

Faraday var i drift fram til 1996, då han vart seld til Ukraina og fekk namnet Akademik Vernadsky Station.^[12]

Sidan 1996 har den historiske basen ved Port Lockroy på Goudier Island vore bemanna av UK Antarctic Heritage Trust om sommaren. Her kjem det kring 10 000 vitjande kvart år og er ein av dei mest vitja stadane på kontinent. Vitjande kan vitje museet, kjøpe suvenirar, poste brev og kort og sjå den store bøylepingvinkolonien.^[13]

Argentina har hatt ein base i territoriet sidan 1903, Orcadas-basen på Sør-Orknøyane. Dette var den første basen i Antarktis.

Fleire andre land har basar i territoriet, mange på Sør-Shetlandsøyane.^[7]

Kjelder |

Bakgrunnsstoff |

• Chilensk statsvelde i Antarktis


• UK Foreign Office


• British Antarctic Survey


• Britisk Antarktis

Koordinatar: 75°00′S 50°00′W

v • d • e Britiske oversjøiske territorium og kroneige
Oversjøiske territorium	Anguilla · Bermuda · Britisk Antarktis · Det britiske territoriet i Indiahavet · Dei britiske Jomfruøyane · Caymanøyane · Falklandsøyane · Gibraltar · Montserrat · Pitcairnøyane · St. Helena, Ascension og Tristan da Cunha1 · Sør-Georgia og Sør-Sandwichøyane · Turks- og Caicosøyane
Kroneige	Guernsey · Jersey · Isle of Man
Suverene baseområde	Akrotíri og Dekélia

v • d • e Kravområde i Antarktis
Noverande	Adélie Land · Argentinsk Antarktis · Australsk Antarktis · Britisk Antarktis · Chilensk Antarktis · Peter I Øy · Ross Dependency · Dronning Maud Land ·
Foreslått	Brasiliansk Antarktis
Tidlegare	Ny-Schwaben