Heimskringla




Tre av dei fyrste utgåvene av Heimskringla på norsk, utgjevne på J.M. Stenersen & Co.s Forlag: Øvst til venstre: Nasjonalutgåva på landsmål frå 1900, nederst til venstre nasjonalutgåva på bokmål frå 1900 og til høgre: Praktutgåva frå 1899.
Foto: K.A. Gallis



Heimskringla, og kalla Norske kongesoger, er ei samling av kongesoger nedskriven kring 1220-talet av islendingen Snorre Sturlason (1179—1242).


Sogene byrjar med Ynglingesoga, soga om Ynglingeætta i Sverige (Svitjod). Etter kvart vert hovudsakleg norske kongar frå 900-talet til 1100-talet omtala. Sogene sluttar med at Øystein Øysteinsson Møyla døyr i 1177.


Namnet Heimskringla kjem av opningsorda i verket, Kringla Heimsins, den runde jordskiva. Heimskringla eller dei norske kongesogene har hatt mykje å seie for å skapa ei norsk nasjonalkjensle.


Heimskringla inneheld dei fylgjande sogene:


  • Ynglingesoga

  • Soga om Halvdan Svarte

  • Soga om Harald Hårfagre (døydde om lag 931)

  • Soga om Håkon den gode (døydde 961)

  • Soga om Harald Gråfell (døydde 969)

  • Soga om Olav Tryggvason (døydde 1000)

  • Soga om Olav Haraldsson (døydde 1030)

  • Soga om Magnus den gode (døydde 1047)

  • Soga om Harald Hardråde (døydde 1066)

  • Soga om Olav Kyrre (døydde 1093)

  • Soga om Magnus Berrføtt (døydde 1103)

  • Soga om Sigurd Jorsalfare (døydde 1130) og brørne hans

  • Soga om Magnus den blinde (avsett 1135) og om Harald Gille (døydde 1136)

  • Soga om Sigurd (døydde 1155), Øystein (døydde 1157) og Inge (døydde 1161), sønene til Harald Gille

  • Soga om Håkon Herdebrei (døydde 1162)

  • Soga om Magnus Erlingsson (døydde 1184)


Utgåver |


Den første trykte utgåva av Heimskringla kom i Sverige i Johan Peringskiölds omsetjing til svensk og latin i 1697.



I Noreg vart boka første gong utgitt av Carl Richard Unger i 1868 (Brøgger & Christie, Christiania). Ho vart utgitt på nynorsk i 1874-77 i Steinar Schiøtts omsetjing.




Ei gjennomillustrert «folkeutgåve» av Snorre Sturlassons kongesagaer på norsk vart gjeven ut av J. M. Stenersens forlag & Co i 1899.
Klikk på bildet for å bla i eller laste ned boka som e-bok i dvju-format.


Ei rad framståande norske kunstnarar vart i 1896–99 inviterte av forleggaren J.M. Stenersen til å lage ei illustrert prakt- og folkeutgåve av Heimskringla. Desse kunstnarane var Christian Krohg, Erik Werenskiold, Halfdan Egedius, Gerhard Munthe, Eilif Peterssen og Wilhelm Wetlesen.



Bakgrunnsstoff |


  • Heimskringla på norrønt

  • Heimskringla på nynorsk



Autoritetsdata

  • WorldCat

  • VIAF

  • GND

  • LCCN

  • BNF

  • BNF (data)

  • LIBRIS

  • SUDOC

  • NLA


-

Popular posts from this blog

Nidaros erkebispedøme

Image
For det lutherske bispedømet, sjå Nidaros bispedøme. Nidaros erkebispedøme var eit katolsk erkebispedøme med sete i Nidaros. Det vart oppretta av kong Olav Kyrre mellom 1070 og 1080 som bispedøme. Bispedømet vart opphøgd til erkebispedøme i 1153. Erkebispedømet vart innstifta av pave Anastasius IV i 1154, og var i funksjon fram til reformasjonen i 1537. Erkebiskopen sitt hovudsete var Erkebispegarden, rett ved domkyrkja Nidarosdomen. Frå 1152 til 1154 var Nicholas Breakspear i Skandinavia som paveleg utsending, og organiserte opprettinga av erkesetet. Innhaldsliste 1 Utbreiing og jurisdiksjon 2 Overhyrdar 2.1 Lydbiskopar 3 Biskopar 3.1 Biskopar 3.2 Erkebiskopar Utbreiing og jurisdiksjon | Kart over den nordiske kyrkjeprovinsen (1153-1387) Erkebispedømet omfatta i tillegg til Noreg øyane i vest i Noregsveldet. Nidaros var eit metropolitanerkebispedøme med fylgjande underliggjande bispedøme suffraganar: Bj...
Read more

Birsay

Image
Tettstaden Birsay på Orknøyane. Ruinane av jarleplasset om lag midt i biletet. (Fotografi frå 2012) Utsikt mot Birsay og Brough of Brisay (fotografi frå 2009) Birsay er ein tettstad i eit sokn (parish) med same namn, nordvest på øya Mainland [Note 1] på Orknøyane, om lag 31 km frå Kirkwall. Staden er omtala fleire stader i Orknøyingasoga [1] , der han er kalla «Byrgesherad» (norrønt: Birgisherað ). Namnet skriv seg truleg frå elvenamnet Birgisá [2] . Innhaldsliste 1 Den gamle hovudstaden 2 Bispesetet 3 Jarlepalasset 4 Kjelder og utfyllande opplysningar 4.1 Notar 4.2 Fotnotar 4.3 Bakgrunnsstoff Den gamle hovudstaden | Hovudartikkelen for dette emnet er Torfinn Sigurdsson . Soknet er i dag i hovudsak ei jordbrukskommune men er mest kjend for dei mange kulturminna i området. Tettstaden Birsay blir gjerne omtala som «den gamle hovudstaden på Orknøyane» [3] , og ein viser d...
Read more

Was Woodrow Wilson really a Liberal?Was World War I a war of liberals against authoritarians?Founding Fathers...

Image
Do VLANs within a subnet need to have their own subnet for router on a stick? What are the differences between the usage of 'it' and 'they'? Dragon forelimb placement How do we improve the relationship with a client software team that performs poorly and is becoming less collaborative? What typically incentivizes a professor to change jobs to a lower ranking university? How to write a macro that is braces sensitive? Modeling an IPv4 Address Writing rule stating superpower from different root cause is bad writing Can I ask the recruiters in my resume to put the reason why I am rejected? Approximately how much travel t...
Read more