Kusma (parotitis epidemica) er ein virusinfeksjon valda av kusmaviruset. Sjukdomen råkar særleg øyrespyttkjertelen framfor øyra. Andre spyttkjertlar kan òg verta råka, og dessutan bukspyttkjertelen og testiklane.
Innhaldsliste
1Utbreiing
2Sjukdomsutvikling og handsaming
3Komplikasjonar
4Førebygging
5Kjelder
Utbreiing |
Sjukdomen råkar særleg born og unge menneske, og ein infeksjon kan seinare gje livsvarig immunitet. Kusma var tidlegare ein infeksjon som nesten alle born gjekk gjennom. I dag vert dei fleste borna vaksinerte mot kusma, slik at sjukdomen er vorten sjeldan i Noreg.
Sjukdomsutvikling og handsaming |
Kusma smittar ved dropesmitte. Inkubasjonstida er som regel to til tre veker, og pasienten vert rekna som smittefarleg så lenge pasienten har symptom. Sjukdomen byrjar med ei ålmenn uvelskjensle, deretter fylgjer feber og smertefull heving, vanlegvis av båe øyrespyttkjertlane. Hevinga varer i éi til to veker. Det finst inga kausal handsaming for kusma eller komplikasjonane.
Komplikasjonar |
Det er ein føremon for gutar å få sjukdomen som barn, sidan 20-25% av unge menn som får kusma utviklar testikkelbetennelse. Om båe testiklane vert råka, kan sterilitet verta fylgja. Ein annan vanleg komplikasjon er godarta hjernehinnebetennelse. Ein sjeldnare og meir alvorleg komplikasjon av kusma er hjernebetennelse som kan gjera pasienten dauv.
Førebygging |
Kusmavaksine er med i det nasjonale vaksinasjonsprogrammet gjennom MMR-vaksinen.
Kjelder |
«kusma» i Store medisinske leksikon, snl.no. Henta 17. februar 2016.
For det lutherske bispedømet, sjå Nidaros bispedøme. Nidaros erkebispedøme var eit katolsk erkebispedøme med sete i Nidaros. Det vart oppretta av kong Olav Kyrre mellom 1070 og 1080 som bispedøme. Bispedømet vart opphøgd til erkebispedøme i 1153. Erkebispedømet vart innstifta av pave Anastasius IV i 1154, og var i funksjon fram til reformasjonen i 1537. Erkebiskopen sitt hovudsete var Erkebispegarden, rett ved domkyrkja Nidarosdomen. Frå 1152 til 1154 var Nicholas Breakspear i Skandinavia som paveleg utsending, og organiserte opprettinga av erkesetet. Innhaldsliste 1 Utbreiing og jurisdiksjon 2 Overhyrdar 2.1 Lydbiskopar 3 Biskopar 3.1 Biskopar 3.2 Erkebiskopar Utbreiing og jurisdiksjon | Kart over den nordiske kyrkjeprovinsen (1153-1387) Erkebispedømet omfatta i tillegg til Noreg øyane i vest i Noregsveldet. Nidaros var eit metropolitanerkebispedøme med fylgjande underliggjande bispedøme suffraganar: Bj...
Do VLANs within a subnet need to have their own subnet for router on a stick?
What are the differences between the usage of 'it' and 'they'?
Dragon forelimb placement
How do we improve the relationship with a client software team that performs poorly and is becoming less collaborative?
What typically incentivizes a professor to change jobs to a lower ranking university?
How to write a macro that is braces sensitive?
Modeling an IPv4 Address
Writing rule stating superpower from different root cause is bad writing
Can I ask the recruiters in my resume to put the reason why I am rejected?
Approximately how much travel t...
Tettstaden Birsay på Orknøyane. Ruinane av jarleplasset om lag midt i biletet. (Fotografi frå 2012) Utsikt mot Birsay og Brough of Brisay (fotografi frå 2009) Birsay er ein tettstad i eit sokn (parish) med same namn, nordvest på øya Mainland [Note 1] på Orknøyane, om lag 31 km frå Kirkwall. Staden er omtala fleire stader i Orknøyingasoga [1] , der han er kalla «Byrgesherad» (norrønt: Birgisherað ). Namnet skriv seg truleg frå elvenamnet Birgisá [2] . Innhaldsliste 1 Den gamle hovudstaden 2 Bispesetet 3 Jarlepalasset 4 Kjelder og utfyllande opplysningar 4.1 Notar 4.2 Fotnotar 4.3 Bakgrunnsstoff Den gamle hovudstaden | Hovudartikkelen for dette emnet er Torfinn Sigurdsson . Soknet er i dag i hovudsak ei jordbrukskommune men er mest kjend for dei mange kulturminna i området. Tettstaden Birsay blir gjerne omtala som «den gamle hovudstaden på Orknøyane» [3] , og ein viser d...
