Sjokkbølgje





Schlierenfotografi av ei sjokkbølgje ved ein lekam i overlydsfart.


Ei sjokkbølgje er ein slags forstyrring som forplantar seg. Som ei vanleg bølgje fører ho energi og kan forplante seg gjennom eit medium (fast stoff, væske eller gass) eller i somme tilfelle utanom eit materielt medium, som eit elektromagnetisk felt. Sjokkbølgjer er kjenneteikna ved ei brå, nesten diskontinuerleg endring i eigenskapane til mediet.[1] På tvers av ei sjokkbølgje er det nesten alltid ei brå endring av trykk, temperatur og tettleik. Ei sjokkbølgje flyttar seg gjennom dei fleste media med ein høgare fart enn ei ordinær bølgje.


I motsetnad til solitonar (ei anna form for ikkje-lineær bølgje) dissiperer energien i ei sjokkbølgje relativt raskt. I tillegg vil den tilhøyrande utvidingsbølgja nå og stundom slå seg saman med sjokkbølgja, slik at ho delvis vert utjamna. Lyden som følgjer eit fly som bryt lydmuren er lydbølgja som kjem av at sjokkbølgja og utvidingsbølgja som flyet skapar slår seg saman.


Når ei sjokkbølgje går gjennom eit stoff vert den totale energien bevart, men energien som kan utvinnast som arbeid og entropi aukar. Dette fører til dømes til ei friksjonskraft på flyet som bryt lydmuren.



Sjå òg |


  • Eksplosjon

  • Hydraulisk hopp

  • Mach-bølgje

  • Magnetopause

  • Sjokk i mekanikk

  • Lydmuren


Kjelder |




  • Denne artikkelen bygger på «Shock wave» frå Wikipedia på bokmål, den 21. juli 2009.

    • Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:


  1. Anderson, John D. Jr. (January, 2001) [1984]. Fundamentals of Aerodynamics (3rd utg.). McGraw-Hill Science/Engineering/Math. ISBN 0-07-237335-0. 





Spire Denne fysikkartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.


Popular posts from this blog

Nidaros erkebispedøme

Birsay

Where did Arya get these scars? Unicorn Meta Zoo #1: Why another podcast? Announcing the arrival of Valued Associate #679: Cesar Manara Favourite questions and answers from the 1st quarter of 2019Why did Arya refuse to end it?Has the pronunciation of Arya Stark's name changed?Has Arya forgiven people?Why did Arya Stark lose her vision?Why can Arya still use the faces?Has the Narrow Sea become narrower?Does Arya Stark know how to make poisons outside of the House of Black and White?Why did Nymeria leave Arya?Why did Arya not kill the Lannister soldiers she encountered in the Riverlands?What is the current canonical age of Sansa, Bran and Arya Stark?