Dei store sjøane




Dei store sjøane sett frå verdsrommet.
Frå venstre: Superiorsjøen, Michigansjøen, Huronsjøen, Eriesjøen, Ontariosjøen.


Dei store sjøane er fellesnemninga på de fem innsjøane Ontariosjøen, Eriesjøen, Øvresjøen (Lake Superior), Huronsjøen og Michigansjøen i grenseområdet mellom USA og Canada.


Sjøane er den største gruppa med ferskvassjøar i verda, er ein del av det største ferskvassystemet i verda. Innsjøane inneheld over 35 000 øyer og er kopla til havet gjennom eit system av sluser, kanalar og elver. Slusane er for smale for mange skip, noko som har avgrensa sjøfarten på sjøane. Trass i storleiken har dei ein tendens til å fryse til om vinteren.


Ein mykje mindre, sjette innsjø, St. Clairesjøen, mellom Huron og Erie er og ein del av det same ferskvassystemet, men blir ikkje rekna mellom dei store innsjøane.



Elvene i ferskvassystemet |


Systemet inkluderer og elvene som bitt sjøane saman:



  • St. Mary's River frå Øvresjøen til Huron


  • St. Claire River frå Huron til St. Claire


  • Detroitelva frå St. Claire til Erie


  • Niagaraelva, med Niagarafalla frå Erie til Ontario

Michigansjøen er kopla til Huronsjøen gjennom Mackinacstredet. Desse to sjøane ligg like høgt over havet og er geologisk det same vatnmassivet, men er geografisk skilt og blir derfor rekna for å vere to sjøar. Ei halvøy og store øyer deler Huron i to delar; hovedsjøen og Georgian bay.



Utløp |


Det viktigaste utløpet frå systemet er St. Lawrence-elva, som renn ut frå Ontariosjøen gjennom Quebec til Atlanterhavet. Eit utal elver renn inn i dette systemet, over 200 berre i Øvresjøen.



Nøkkeltal |


Frå vest mot aust, den retninga vatnet generelt flyt, plasserer sjøane seg slik:












































Namn
Overflate
Volum
Største djup
Høgde over havet
Grensar mot
Info
Superior
82.000 km212.232 km3406 m
183 m

Ontario, Canada; Wisconsin, Minnesota, Michigan, USA.
Den største ferskvatnsjøen i verda målt ettert areal, nest størst i volum.
Michigan
57.750 km24.918 km3281 m
177 m

Indiana, Wisconsin, Illinois, Michigan, USA
Den einaste som ligg fullstendig i USA. Same høgde over havet og eigentleg det same vatnmassivet som Huron, men de ligg geografisk skilt.
Huron
59.600 km23.538 km3230 m
177 m
Michigan, USA; Ontario, Canada.
Den nest største. Inneheld Manitoulin Island, den største innsjøøya i verda.
Erie
24.000 km2483 km3? m
174 m

Ohio, New York, Pennsylvania, Michigan, Ontario.
Den minste i volum og den grunnaste.
Ontario
19.009 km21.639 km3244 m
75 m
New York, USA; Ontario, Canada
Den minste overflata og ligg mykje lågare enn dei andre


Commons-logo.svg Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Dei store sjøane



Popular posts from this blog

Nidaros erkebispedøme

Birsay

Was Woodrow Wilson really a Liberal?Was World War I a war of liberals against authoritarians?Founding Fathers...